Chim Việt Cành Nam [ Trở Về ]
|
Vì các sử gia thường dùng từ "thi Hội" bao gồm cả thi Ðình nên rất khó phân biệt khảo quan thi Hội với khảo quan thi Ðình. Dưới đây tôi chì chép lại những chỗ nào chắc chắn là khảo quan thi Ðình, dù đôi khi vẫn dưới danh từ "thi Hội". |
I - KHẢO QUAN THỜI LÊ |
1442 Xuân vi, 450 người
ứng thí, qua bốn kỳ (thi Hội), 33 người Trúng cách. Vua sai
chọn ngày vào đối sách ở sân rồng. Lúc ấy các bề tôi
là :
Giám thí Triệu Thái, Ngự sử đài Thị Ngự sử. Sáng hôm sau các quan Ðọc quyển là : Nguyễn Mộng Tuân, Trung thư sảnh Trung thư Thị lang Trần Thuấn Du, Nội mật viện Tri viện sự Nguyễn Tử Tấn, Quốc tử giám Bác sĩ Ngày 3 tháng 3 xướng danh, treo bảng (1). 1463 Trên 1400 người thi, lấy 44 Trúng cách. Ngày 16/2 vua ngự điện ngoài, ra đầu bài hỏi đường lối trị nước của các bậc đế vương. Sai các bề tôi : Ðề điệu Nguyễn Lỗi, Kiểm hiệu Tư đồ Bình chương sựHôm sau sai các bề tôi Ðộc quyển : Nguyễn Như Ðổ, Môn hạ sảnh Tả ty Tả Gián nghị đại phu, Tri Bắc đạo quân dân bạ tịch, kiêm Hàn lâm viện Thừa chỉ Học sĩdem quyển tiến đọc, dâng lên vua xem để quyết định cao thấp. Ngày 22 Vua ngự điện Kính-thiên, làm lễ Truyền lô. Yết bảng ở cửa Ðông-hoa (2). 1499 Thi Ðiện. Khảo quan : Ðề điệu : Trịnh Tốn, Bắc quân Ðô đốc phủ Tả Ðô đốc Hoa lâm Hầu1502 Ðiện thí. Khảo quan : Ðề điệu : Lê Ðạt Chiêu, Nam quân Ðô đốc phủ Tả Ðô đốc Phò mã Ðô úy Lâm hoài Bá1511 Thi Ðình, khảo quan : Tri cống cử : Trình Chí Sâm, Thượng thư bộ Công. Giám thí : Phạm Hạo, Tả Thị lang bộ Hộ Ðặng Minh Khiêm, Tả Thị lang bộ Lại. Ðộc quyển : Nguyễn Bá Thuyên, Lễ bộ Thượng thư Nguyễn Thì Ung, Thượng thư Ðô Ngự sử đài Ðỗ Nhạc, Thượng thư Ðông các Ðại Học sĩ Nhập thị Kinh Diên (5). 1763 * Tháng tư thi Hội, lấy 5 người Trúng cách. Vua (và Trịnh Doanh) sai bề tôi : Ðề điệu : Trịnh Kiều, Phó tướng Trung kính quân doanh Ðô đốc Thiêm sự Thự phủ sự, Khanh Quận công (Võ ban)Sai Hiến sát sứ Nguyễn Kỳ duyệt những quyển thi Hội bị đánh hỏng, có quyển đáng đỗ mà Kỳ bỏ nên bị phạt. * Tháng 5 thi Ðình : Ðộc quyển là : Hà Tông Huân, Thiếu bảo Binh bộ Thượng thư, Tri Quốc tử giám Trí sĩ khởi phục, Phụng thị Ngũ lão Huy Quận côngCho cả 5 người đỗ Tam giáp (6). |
I I - KHẢO QUAN THỜI NGUYỀN |
1822 Khoa đầu. Ðăng
Khoa Lục chỉ chép :
2 Tri cống cử 2 Ðề diệu 4 Ðọc quyển là Trịnh Hoài Ðức, Hiệp biện Ðại học sĩ Nguyễn Hữu Thận, Thượng thư bộ Hộ Nguyễn văn Hưng, Tham tri bộ Lại Nguyễn Huy Trinh, Thự Hữu Tham tri bộ Hình. * Thực Lục ghi đầy đủ chi tiết định phép thi hơn :Các chức đều do hai bộ Lại và Binh làm sách tâu trước kỳ thi để đợi phê. 4 Ðộc quyển, quan văn, hàng tam phẩm trở lên. 1 Thu chưởng (giữ quyển) 1 Ðiền bảng (viết bảng) 1 Di phong 1 Ấn quyển. 8 Tuần sát, cai đội quân Thị trung, Thị nội 4 Tuần la kiêm hộ bảng, quân Vệ quân Thị trung, Thị nội 4 Chia cấp quyển thi kiêm biên chép, Hành tẩu văn thư phong, dùng ty viên bộ Lễ 1 Truyền lô (7). Ðọc quyển : Thượng thư bộ Hộ Nguyễn Hữu Thận Hữu Tham tri Lại bộ Nguyễn văn Hưng Thự Hữu Tham tri Hình bộ Nguyễn Duy Trinh (8). 2 Duyệt quyển : Hà Quyền1838 Chỉ còn 2 Ðọc quyển. Thành lệ. 1847 Thi Ðình : Giám thí : Thống chế Tả dực doanh Vũ lâm Nguyễn Trọng Tính1884 Vì chiến tranh với Pháp, đây là khoa cuối được chép trong Thực Lục, từ khoa sau trở đi chỉ tìm được một vài chi tiết trong Ðăng Khoa Lục của Cao Xuân Dục. Giám thí : Thống chế Tả Dực quân Vũ lâm Ðinh Tử Lượng. |
CHÚ THÍCH |
1. Văn Bia, I, 64.
Có lẽ Thân Nhân Trung viết sai vì thi Ðình ngày 2 tháng 2,
chấm ngày hôm sau mà mãi đến mồng 3 tháng 3 mới xướng
danh. Tuy là bia khoa 1442 nhưng đến 1484 mới dựng và viết
văn bia.
SKTT và CM
đều chép là thi tháng 3, không phải tháng 2.
|
|